رایحه فلزی در عطر (قسمت دوم)

 موادی که باعث ایجاد بوی فلزی می شوند چه هستند؟

معمولا ترکیبی از آلدهید ها و کِتون های غیر اشباع هستند. یکی از آن ها آمیل وینیل کتون است که در آزمایشگاه های عطر سازی پیدا می شود و شکل خالص این ماده رایحه ای خاکی-فلزی دارد که با تفاوت های بسیار ظریف به سمت رایحه سبزی و قارچی می رود. البته در بعضی از انواع آن، بوی ماهی آب شیرین تازه یافت میشود. بوی آلدهید های غیر اشباع بسیار معمول است و به راحتی احساس می شود چرا که مقدار زیادی از آنها به راحتی در طبیعت یافت می شوند. برای مثال بوی خاص گشنیز توسط ترکیبی از آلدهیدهای غیر اشباع (E)-2-Decenal , (E)-2-Dodecenal , (E)-2-Tetradecenal و دیگر ترکیبات تولید می شوند. بعضی از حشرات نیز از مواد مشابهی به عنوان سلاح شیمیایی دفاعی خود استفاده می کنند؛ برای مثال حدود پنجاه سال پیش (E)-2-Decenal و (E)-2-Octenal که نوعی کروموزوم همتای سبک تر این ترکیب هستند از ترشح ساس جدا می شدند. به گفته محققین A.S.Group اخیرا دانشمندان در دانشگاه Linkoping  سوئد یک تحقیق مفهومی راجع به بوی خون انجام داده اند. آنها ترکیبی که بوی خون را ایجاد می کند شناسایی کردند. این ترکیب یک آلدهید خونی یا Trans-4,5-Epoxy-(E)-2-Decenal است.

حساسیت مشام ما نسبت به این ترکیب خارق العاده است. مشام می تواند این ترکیب را حتی در غلظت 0.07 تا 0.3 ppt (parts-per-trillion) (یک در میلیارد) نیز احساس کند. ترکیبات مشابه Trans-4,5-Epoxy-(E)-2-Octenal  ، Trans-4,5-Epoxy-(E)-2-Nonenal  ، Trans-4,5-Epoxy-(E)-2-Undecenal  نیز بویی مشابه خون دارند. بر روی میز کار یک عطر ساز مواد زیادی با خصوصیات خاص فلز وجود دارد. خیلی ها بر این باورند که می توان یک رایحه لطیف فلزی را در “رز اکساید” دید. رز اکساید یکی از موادی است که بوی رز را تداعی می کند. گل شمعدانی حتی حاوی مقدار بسیار بیشتری از رز اکساید است به همین دلیل است که عصاره گل شمعدانی گاهی اوقات رایحه ای فلزی دارد. در واقع رز اکساید در شکل گیری رایحه گیاهی-فلزی که از شراب سفید Gewurztraminer ساطع می شود، نقش دارد. همچنین رز اکساید را می توان در مواد شیمیایی دفاعی ترشح شده از سوسک مشک یا اسم علمی تر آن Aroma Moschata نیز مشاهده کرد. Mark Buxton عاشق بکار بردن رز اکساید در کارهایش هست. بطوریکه Comme des Garçons 3 شامل مقدار بسیار زیادی از آن است. نیتریل ها نیز دیگر موادی هستند که بویی شبیه به فلزات دارند. البته نیتریل ها کاملا پایدار و خنثی هستند بطوریکه غالبا به عنوان خوشبو کننده در سفید کننده ها و اسید های خانگی استفاده می شوند. گاهی اوقات از نیتریل ها به عنوان اضافه کننده نت خاص فلزی به بعضی از عطرها استفاده می شود، مانند کارهای زیادی که توسط Antoine Lie خلق شده اند. بعضی افراد نیز در اسطوخودوس یک رایحه ی ملایم فلزی را احساس می کنند. در یک گروه فوژغ کلاسیک یک رایحه ی ملایم فلزی شمعدانی در ادامه همراه می شود با یک رایحه لایت فلزی اسطوخودوسی و در نهایت توسط گرمای کومارین و مواد بالزامیکی به تعادل می رسد. در فوژغ های های نسل جدید که توسط Davidoff Cool Water تداعی میشد جزء فلزی بوسیله ی Dihydromyrcenol و Allyl amyl glycolate اضافی تقویت می شد. نت پایانی آن بویی شبیه به قوطی کنسرو آناناس را تداعی میکند.

شما در برخورد با روایح فلزی چه واکنشی نشان میدهید!؟ آیا به آن اعتیاد پیدا میکنید یا برای شما آزار دهنده است یا شدیدا از آن وحشت دارید؟

Mat Yudov یک شیمیدان، عطرساز و موسیقیدان است. او یک محقق و متخصص در زمینه  ی مواد معطر و شیمی آنهاست. او از دانشگاه Lomonosov مسکو در سال 1999 فارغ التحصیل شد و اکنون برای بلاگ بسیار پرطرفدار  leopoldray.blogspot.com به زبان روسی مقاله مینویسد.

نگارش : Matvey Yudov

ترجمه: دایره مترجمین آترین استار

آخرین دیدگاه کاربران

ثبت ، نظرات کاربران